خوش خواب ها زیاد عمر می کنند!
دانشمندان معتقدند بی‌خوابی با ریتم روزانه تعامل دارد. كاركنان شب‌كار اغلب به محرومیت از خواب مزمن دچارند و بسیاری از آنها از آنجا كه سازگاری كاملی با ریتم‌های روزانه خود پیدا نمی‌كنند، به احتمال زیاد عملكردشان افت پیدا می‌كند. این افت حدود ۳ تا ۵ صبح به اوج می‌رسد.
مطالعات میدانی، آسیب، عملكرد كاركنان شب كار را تایید كرده است. دلیل اینكه پژوهشگران در یافتن رابطه بین خواب‌آلودگی با عملكرد ضعیف در آزمایشگاه با مشكل روبرو هستند آن است كه انسان‌ها در دوره‌های كوتاه مدت می‌توانند با موقعیت كنار بیایند. این بدین معنی است كه فرد ممكن است بخاطر محرومیت از خواب علمكرد ضعیفی داشته باشد، احتمالاً به دلیل نداشتن انگیزش، در حالی‌كه اگر مجبور باشد، می‌تواند عملكرد خوبی داشته باشد.
● تاثیرات خواب جزءبه‌جزء شده
اخیراً نشان داده شده است كه وقتی افراد بطور مكرر در طی شب از خواب بیدار شوند، كاهش شدید در خواب REM و SWS (مرحله ۳ و ۴) ایجاد شده و منجر به افت عملكرد آنها و بروز شاخاهای خواب‌آلودگی مشابه شاخص‌های خواب‌آلودگی افرادی می‌شود كه ۴۰ تا ۶۴ ساعت نخوابیده‌اند. نداشتن خواب SWS و REM مخرب است. افرادی كه خواب معمول خود را كاهش می‌دهند، معمولاً بی‌خوابی را با افزایش خواب REM و SWS، به قیمت دیگر مراحل خواب جبران می‌كنند.
● بی‌خوابی و خلق و خو
محققان دریافتند كه محرومیت از خواب بر حالت‌های خلقی معینی اثر می‌گذارد. كوهن (۱۹۷۹) طی مطالعه‌یی برنامه‌ریزی شده سعی كرد تعیین كند كه آیا محرومیت از خواب REM در خلق و خو اثر می‌گذارد یا خیر، كل چیزی كه او توانست بیابد این بود كه اگر افراد در خلال خواب REM یا NREM بیدار شوند، میزان پرخاشگری‌شان افزایش و رفتارهای دوستانه‌شان كاهش می‌یابد. مطالعات انجام گرفته در آزمایشگاه‌های بالینی نشان می‌دهد كه تاثیر خفیف تا متوسط داروهای ضد افسردگی را می‌توان یك شب پس از محرومیت از خواب در ۳۰ تا ۶۰ درصد افراد افسرده مشاهده كرد. آثار عصبی فیزیولوژیكی محرومیت از خواب شبیه آثاری است كه داروهای ضد افسردگی ایجاد می‌كند.
● نوبت كاری، خواب‌آلودگی و چرتهای كوتاه مدت
افرادی كه در نوبت‌های شب و غروب كار می‌كنند اغلب خارج از ریتم‌های روزانه خود هستند. در نتیجه، اگر بیدار هم باشند، هوشیار نیستند. همانطور كه می‌دانیم دمای بدن و هوشیاری به هم مربوطند، افرادی كه در نوبت‌های شب كار می‌كنند در ساعات نخستین صبح (۳ تا ۵ صبح) از دمای بدنشان كاسته می‌شود؛ و در این زمان است كه بیشترین اتفاقات رخ می‌دهد. مردم اغلب یاد می‌گیرند كه ریتم‌های روزانه خود را تغییر دهند ولی معمولاً این كار به زمانی طولانی نیاز دارد. هنوز معلوم نیست كه چرا بعضی از افراد می‌توانند بسرعت وارد ریتم جدید بشوند. اگر افراد نتوانند با ریتم جدید سازگار شوند، احساس خواب‌آلودگی خواهند كرد. این امر فرد را با مشكل دوم مواجه می‌كند: محرومیت از خواب. شواهد نشان می‌دهد كه افراد شب كار دچار كم خوابی می‌شوند كه آن هم به احساس خواب‌آلودگی منجر می‌شود. بسیاری از این افراد نمی‌توانند روز بخواند و در نتیجه دچار بی‌خوابی مزمن می‌شوند. خلبانان ممكن است خود را در وضعیت دشواری بیابند، زیرا اغلب بعد از دوره استراحتی ۸ تا ۱۲ ساعته بایستی دوباره پرواز كنند. بسیاری از آنها نمی‌توانند بخوابند، در نتیجه وقتی برای پرواز مجدد بازمی‌گردند دچار بی‌خوابی هستند.
افرادی كه بعدازظهركار یا شب‌كار هستند اغلب عملكرد ضعیفی دارند و مستعد حادثه‌آفرینی‌اند. این نگرانی خاص مشاغلی مثل خلبانی، مهندسی راه‌آهن، پزشكی و هدایت موشك‌های هسته‌یی است.
افرادی كه در نوبت‌های بعدازظهر و شب كار می‌كنند اغلب نمی‌دانند كه دچار بی‌خوابیند. بنابراین، بایستی به مردم درباره نیازشان به خواب آموزش داد و به آنها كمك كرد تا برنامه خوابی را طراحی كنند كه آنها را قادر سازد نیاز خوابشان را مثل سایر نیازها برطرف كنند. حتی وقتی افراد می‌دانند كه بایستی بیشتر بخوابند گاهی اوقات این كار را مشكل می‌یابند.
● چند موضوع مهم و قابل تعمق
از آنجایی كه سازگاری با ریتم‌های روزانه نیاز به زمان دارد قاعده عملی آن است كه مردم بایستی نوبت‌های كاری خود را دایماً تغییر دهند. با قرار گرفتن در یك نوبت، فرد می‌تواند ریتم‌های زیستی خود را از لحاظ زمانی با انتظارات تكلیف خاص سازگار كند. مدت زمان این كار از فردی به فرد دیگر متفاوت است. محرومیت از خواب راه مناسبی برای سرعت بخشیدن به این فرآیند است. كلمن (۱۹۸۶) پیشنهاد می‌كند كه تركیب محرومیت از خواب و قرص‌های خواب، تحت شرایط معین، زمان سازگاری را سرعت می‌بخشد.
دوم، وقتی كه نوبت‌های كارگران عوض می‌شود، آنها بایستی از صبح به بعدازظهر و از بعدازظهر به شب تغییر نوبت دهند و عكس جهت توصیه نمی‌شود. مطالعات نشان می‌دهد كه حركت در این جهت برای افراد راحت‌تر است. یعنی چون ریتم روزانه ما حدود ۲۵ ساعت است، معمولاً دیرتر به رختخواب می‌رویم و زودتر از خواب برمی‌خیزیم.
سوم، توصیه می‌شود كارگران نوبتی، از چرتهای كوتاه مدت استفاده كنند.
● جبران بی‌خوابی با چرتهای كوتاه مدت
شواهدی وجود دارد كه مردم می‌توانند با استفاده از چرتهای كوتاه مدت، بی‌خوابی خود را جبران كنند. اكثر مردم اگر یك شب نخوابیده باشند نیز می‌توانند عملكرد خوبی داشته باشند ولی بیشتر از آن باعث افت عملكردشان می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد كه عملكرد افراد پیر یا جوان بعد از یك شب خواب كاملاً بهبود می‌یابد. چرت كوتاه می‌تواند در كمك به بهبود عملكرد موثر باشد. اگر اوج زمانی را كه در آن نیاز به خواب داریم بشناسیم، می‌توانیم خود را با یك چرت كوتاه برای مقابله با آن آماده كنیم. افرادی كه مجبورند كار زیادی را در زمان كوتاهی انجام دهند، برنامه خواب خود را بایستی به دوره‌های چرت كوتاه تقسیم كنند. لئوناردو داوینچی خواب خود را به چرتهای ۱۵ دقیقه‌یی تبدیل كرده بود. بسیاری از افراد مشهور مثل وینستون چرچیل، ناپلئون و توماس ادیسون نیز از چنین چرت‌هایی استفاده می‌كردند.
مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد كه مردم قادرند تا دو هفته به چنین برنامه‌یی ادامه دهند. در دنیای حیوانات چرت زدن بسیار فراوان است و حتی معمول‌تر از چرخه خواب/ بیداری است كه انسان‌های امروزی به آن دست یافته‌اند. گفته می‌شود كه انقلاب صنعتی انسان را وادار به ورود به چرخه خواب كرده است. ورود به چرخه خواب با تاریخچه ما در مقام انسان همخوانی ندارد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، چرت بعدازظهر معمول است. این كار به مردم اجازه می‌دهد كه از یك طرف زودتر از خواب برخیزند و از طرف دیگر در شب‌نشینی‌ها تا دیر وقت حضور داشته باشند. افرادی كه بخاطر هواپیمازدگی (برای مثال، خلبانان)، یا آشفته بودن خوابشان (برای‌مثال خلبانان جنگی) نمی‌توانند به اندازه كافی بخوابند، بایستی یاد بگیرند كه از چرتهای كوتاه به صورت ابزار جبران بی‌خوابی ناشی از مشاغلشان استفاده كنند. افراد مسن‌تر كه نمی‌توانند ۸ ساعت مداوم بخوابند، می‌توانند از چرتهای كوتاه‌مدت سود ببرند، از آنجایی كه اكثر پژوهشگران عقیده دارند بیشتر مردم امریكای شمالی به اندازه كافی نمی‌خوابند، همه ما بهتر است چرتهای كوتاه‌مدت را راهی برای بیشتر خوابیدن در نظر بگیریم. شواهد قابل ملاحظه‌یی وجود دارد مبنی بر اینكه افرادی كه خواب مناسبی دارند نه تنها سالم‌ترند بلكه عمر طولانی‌تری دارند.
منبع : روزنامه اعتماد
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.