نقشه راه اتحادیه اروپا یا فروپاشی منطقه شنگن؟
ساعت 24-آینده اتحادیه اروپا در هاله‌ای ابهام قرار دارد و تردیدهای زیادی درباره ادامه همگرایی اعضای این مجموعه به ویژه بر سر پیوستگی پیمان شنگن ایجاد شده است.
منطقه شنگن با حضور 26 کشور اروپایی پس دو دهه اجرای مقررات سفر بدون روادید اروپاییان، به دلیل اقدامات یکجانبه برخی اعضایش در اجرای مقررات کنترل مرزی با هدف توقف عبور مهاجران و پناهجویان از یونان به کشورهای ثروتمندتر شمال اروپا، در آستانه فروپاشی قرار دارد. به گفته مقامات کمیسیون اروپا آنها نقشه راهی را درباره چگونگی احیای ساز و کاری کاملاً عملی در شنگن تصویب خواهند کرد. اروپا که با بزرگترین بحران مهاجرت از زمان جنگ جهانی دوم روبرو است در نقشه راه بر اهمیت منطقه شنگن برای کل اتحادیه اروپا تأکید دارد چرا که در صورتی که این طرح شکست بخورد و بار دیگر مقررات کنترل مرزی اجرا شود، شالوده اصلی روند یکپارچه سازی اتحادیه اروپا از بین خواهد رفت. کمیسیون اروپا پیش بینی نموده است هزینه اقتصادی فروپاشی شنگن در 10 سال آینده 1.4 تریلیون یورو باشد.
نقشه راه اتحادیه اروپا ضرب الاجلی جدی برای یونان در راستای اصلاح مشکلات این کشور در کنترل مرزهای خارجی خود می‌باشد. در این طرح به یونان تا اردیبهشت 95 مهلت داده می‌شود تا برای رفع مشکلات و ضعف‌هایش اقدام کند و در صورت شکست این کشور، بروکسل می‌تواند بر خلاف مهلت عادی شش ماهه تا دو سال امکان اجرای مقررات مرزی را در منطقه شنگن فراهم کند. در طرح کمیسیون اروپا از کشورهای عضو خواسته شده است ارجاع دادن پناهجویان به کشورهای دیگر را متوقف و در مقابل از مقررات اتحادیه اروپا پیروی کنند؛ مقرراتی که از اعضای این اتحادیه می‌خواهد به تقاضاهای پناهجویان در کشور خودشان رسیدگی کنند. در پیش نویس این نقشه راه تاکید شده است ساز و کار کنترل مرزی و تشکیل گارد ساحلی که رهبران اروپایی درباره آن توافق کرده‌اند، باید تا شهریور و به طور کامل آن تا آبان 95 اجرایی شود. این طرح در نهایت خواستار پایان دادن به مقررات کنترل مرزی یکجانبه و در مقابل ساز و کاری هماهنگ در زمینه مقررات کنترل مرزی موقت است. هدف این برنامه برداشتن هرچه سریع تر مقررات کنترل مرزهای داخلی است. بیش از یک میلیون و 130 هزار نفر از آغاز سال 2015 میلادی وارد اروپا شده‌اند. بیشتر پناهجویان و آوارگان تلاش دارند از ترکیه به یونان و از آنجا با عبور از کشورهای منطقه بالکان، خود را آلمان و سوئد برسانند.
سیستم شنگن در مساله بحران پناهجویان که اروپا با آن درگیر است برای رهبران کشورهای غربی مشکلاتی ایجاد کرده است و هر یک از رهبران اروپایی مواضع متفاوتی در این زمینه اتخاذ کرده‌اند. مرکل صدراعظم آلمان اعلام کرده است مساله بازگشت سیستم شنگن به حالت عادی در اتحادیه اروپا موضوعی است که در نشست سران این اتحادیه مطرح خواهد شد و آلمان از تصمیمی که در آخرین نشست شورای اروپا درباره ادامه اجرای سیستم شنگن به صورت عادی اتخاذ شد، حمایت می‌کند. پناهجویان این حق را ندارند که کشوری که در آن پناهندگی می‌گیرند را انتخاب کنند. مرکل به عنوان یکی از مدافعین جدی حضور یونان در شنگن، اعتقاد دارد کشورهای اتحادیه اروپا برای نگه داشتن یونان در حوزه یورو نجنگیده‌اند تا بعدا این کشور را به حال خود رها کنند. فکر می‌کنید تمامی کشورهای حوزه یورو که سال گذشته برای حفظ یونان در این منطقه مبارزه کردند، می‌توانند یک سال بعد اجازه دهند که یونان گرفتار آشوب و ناآرامی شود و در آن فرو رود؟ مرکل از اقدام اتریش و کشورهای حوزه بالکان در کنترل مرزی و اعمال محدودیت ورود روزانه مهاجران انتقاد و تاکید کرد با این کار در یونانی که همچنان قایق‌های آوارگان از ترکیه به آنجا می‌رسند یک تنگنا ایجاد کرده‌اند. آنچه رخ داده دقیقا همان چیزی است که از آن می‌ترسیدم. در حال حاضر یک کشور با مشکلات خودش تنها مانده و ما نمی‌توانیم اجازه چنین چیزی را بدهیم. اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان نیز اعتقاد دارد «اتحادیه اروپا نمی‌تواند مشکلات خود را به گونه‌ای که بر ضد یکی از کشورهای عضو باشد حل و فصل کند. بحران پناهجویان بار سنگینی بر دوش یونان بعنوان دروازه ورود و آلمان بعنوان کشور مقصد گذاشته است.
به گفته «دونالد توسک» رئیس اتحادیه اروپا نیز منطقه شنگن در صورتی که اروپا نتواند بحران پناهجویان را کنترل کند ممکن است از هم فرو بپاشد. بازگرداندن وضع شنگن به قبل «پیش شرط» دستیابی به راه حلی برای خروج از بحران پناجویان و مهاجران است. وی که از سیاست کشورهای عضو این اتحادیه در سیم خاردارکشی مرزهای خود در برابر مهاجران دفاع می‌کند، اعتقاد دارد باید سیستم شنگن اروپا را حفظ کنیم و برای این کار تامین امنیت مرزهای اتحادیه اروپا پیش شرط لازم برای حل بحران مهاجران است. کشورهای اروپایی برای دفاع و حفظ از مرزهای خود می‌توانند از موانع امنیتی لازم استفاده کنند که سیم خاردار یکی از این ابزارهاست.
بلژیک روادید «شنگن» را موقتا تعلیق کرد و علت این کار خود را تصمیم احتمالی فرانسه برای خالی کردن جنگل‌های «کالایس» در این کشور از حدود بیش از ۴ هزار پناهجو و روانه شدن آنها به سمت مرز های بلژیک عنوان کرده است. به گفته وزیر کشور بلژیک ما به کمیسیون اروپا اطلاع داده‌ایم که موقتا از قانون «شنگن» خارج خواهیم شد.
مارتین شولتز رئیس پارلمان اروپا تصمیم بلژیک برای برقراری کنترل موقت بر مرز خود با فرانسه را اقدامی کاملا عادی و معمول توصیف و ادعا کرده است مدت زمان این کنترل محدود خواهد بود و بلژیک این موضوع را به همسایگان خود و همچنین کمیسیون اروپا اعلام کرده است؛ اما مسئله‌ای که باید به آن توجه داشت این است که باید میان بستن مرزها به دلیلی مهم مشابه آنچه در مورد بلژیک صدق می‌کند و همچنین بستن دائم مرزها که خدمات و حمل ونقل را نیز در بر می‌گیرد، تفاوت قائل شد و این تصمیم دولت بلژیک فضای شنگن را زیر سؤال نمی‌برد.
مؤسسه تحقیقاتی پروگنوس اعلام کرد در صورت لغو توافق‌نامه شنگن، اقتصاد اروپا طی یک دهه دست‌کم 470 میلیارد یورو ضرر می‌کند. تأثیر این مسئله بر جریان‌های تجاری، ده‌ها میلیارد یورو نیز به چین و آمریکا خسارت می‌زند. نتایج این تحقیق در حالی منتشر شد که کمیسیون اروپا پیشتر اعلام کرده بود احتمالاً به کشورهای عضو پیمان شنگن اجازه می‌دهد برای کنترل سیل پناهجویان مرزهای خود را تا دو سال کنترل کنند.
بسیاری از کارشناسان اروپایی معتقدند اگر مرزهای اروپا دوباره بسته شود، رشد کنونی اقتصاد اروپا متحمل فشار بیشتری می‌شود. در نهایت مردم بهای این اقدام را خواهند پرداخت. تأخیرهای طولانی در مرزها باعث می‌شود شرکت‌ها هزینه بیشتری برای ذخیره کردن کالاها در انبار و کارکنان خود بپردازند و همچنین ارسال به‌موقع و سریع کالاها را دیگر نمی‌توان تضمین کرد. در شرایط «خوش‌بینانه» هزینه تولید در اروپا یک درصد افزایش می‌یابد که این مسئله تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا را در حد فاصل سال‌های 2016 تا 2025 میلادی، 470 میلیارد یورو کاهش می‌دهد. کاهش تجارت و افزایش قیمت‌ها در شرایط خوش‌بینانه برای اقتصادهای آمریکا و چین به‌ترتیب 91 میلیارد یورو و 95 میلیارد یورو هزینه در بر دارد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در شرایط «بدبینانه» هزینه تولید حدود 3 درصد افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی هزینه‌های تحمیل شده به اقتصاد اتحادیه اروپا به 1.4 تریلیون یورو خواهد رسید.
خبرآنلاین
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.