توصیه رییس مجمع واردات درباره تک نرخی کردن ارز:
بانک مرکزی نباید بترسد
ساعت ۲۴- علیرضا مناقبی از فعالان تشکلگرایی مدرن در ایران به حساب میآید که چند سال پیش با همکاری گروهی از مدیران شرکتهای بزرگ واردکننده کالا «مجمع واردات» را تاسیس کردند. این نهاد نوپا در چند سال اخیر با تلاش اعضای ارشد خود توانسته است جایگاه خوبی در مجامع تصمیمساز و تصمیمگیر مرتبط با تجارت خارجی و اقتصاد به دست آورد. تکنرخی کردن ارز از سوی بانک مرکزی که با آزادسازی دادوستد ارز در بانکها به مرحله حساس رسیده است بدون تردید بر کارکرد واردکنندگان ایرانی بسیار موثر خواهد بود. با وی درباره مسایل گوناگون صحبت شده است که در ادامه میخوانید:
حرکت دولت و بانک مرکزی به سوی یکسانسازی نرخ ارز وعدهای است که دولت و بانک مرکزی بیش از یک سال است روی آن مانور دادهاند و تاخیر بیش از حد دیگر ممکن نبود. علاوه بر این، اکثریت فعالان اقتصادی که در کسب و کار خویش دنبال فعالیت سالم، شفاف و در چارچوب قاعده و قانون هستند بارها یادآور شدهاند که چند نرخی بودن ارز موجب رانت و فساد و درهمآمیزی مدیران کارآمد و مدیران ناکارآمد شده است و منابع ارزی کشور را با بهرهوری کم به فعالیتهای رانتی تخصیص میدهد. بنابراین باید و بر اساس عقل و منطق و قاعدههای اقتصادی، ارز از حالت یک کالای دارای رانت خارج شود و در بازار شفاف قیمت آن تعیین شود. به لحاظ تکنیکی آزادسازی دادوستد ارز و سپردن اندازه قیمت آن به بازار را باید از دو پنجره کلان و خرد (بنگاهی) نگاه کرد. از نگاه کلان و متغیرهای اساسی، آزادسازی نرخ ارز میتواند در بلندمدت به کارآمدی تخصیص ارز کمک کند از نظر بنگاهی اما باید توجه داشت که آثار آن برای هر بنگاهی میتواند متفاوت باشد. به این معنی که یک بنگاه تجاری که فعالیت اصلیاش صادرات انواع کالاست با تحول در سیاستهای ارزی به شکلی متاثر میشود که با اثرات این اتفاق بر یک بنگاه واردکننده یا تولیدکننده متفاوت است.
* اتفاقا این نکتهای که شما به آن اشاره کردید همواره در کانون توجه بوده است. به این معنی که گفته میشود تعارض منافع گروههای گوناگون فعالان اقتصادی راه را برای یکسانسازی نرخ ارزهای معتبر ناصاف کرده است. این را قبول دارید؟
در پاسخ به پرسش قبلی یادآور شدم که افراد و بنگاههایی که فعالیت سالم و شفاف دارند از یکسانسازی نرخ ارز استقبال میکنند. به نظر میرسد که مدیران بنگاهها در هر فعالیتی مثل صادرات، واردات و تولید درست است که در کوتاهمدت ممکن است تعارض منافع داشته باشند، اما در بلندمدت همه آنها از یکسانسازی نرخ ارز یا به عبارت دیگر واقعی شدن ارز سود خواهند برد. دستوری بودن نرخ ارز و دستکاری کردن آن از سوی بانک مرکزی یا دولت تحت هر شرایطی موجب میشود که برنامهریزی برای بنگاهها در حوزه سیاستهای ارزی بیهوده باشد. به همین دلیل است که میگویم واقعی شدن نرخ ارز به مثابه قلب سیاستهای ارزی به نفع همه فعالان اقتصادی است.
مدیران ارشد بانک مرکزی به دلیل احتیاط بیشتر که ناشی از فقدان آمارهای مربوط به برخی فعالیتهای ناشفاف است نمیدانند که آزادسازی نرخ ارز آیا با یورش برای خرید هر چه بیشتر ارز مواجه میشود یا نه و بیم آن دارند که ناگهان تقاضا روندی فزاینده را تجربه کند و با توجه به اینکه شرایط عرضه ارز هنوز به ثبات کامل نرسیده است بازار از تعادل خارج شود.
واقعیت این است که میزان تقاضا برای قاچاق کالا به ایران به عنوان یکی از متغیرهای بسیار اثرگذار بر تقاضای کل ارز نامشخص است. در حالی که برخی معتقدند که ارزش قاچاق کالا سالانه ۲۵ میلیارد دلار است، برخی آن را بیش از ۲۵ میلیارد دلار میدانند و برخی به عددهای کمتری رسیدهاند. به هر حال با توجه به اینکه ارزش واردات رسمی حدود ۵۰ میلیارد دلار به طور میانگین است اگر ارزش قاچاق ۲۵ میلیارد دلار باشد تقاضای دادوستد رسمی و قاچاق ۷۵ میلیارد دلار میشود و هر عددی دیگر غیر از این یعنی نوسان در آمارهای مربوط به تقاضای کل ارز برای تجارت.
اما درباره اینکه میگویند بانک مرکزی هراس دارد که افزایش تقاضا بیش از افزایش عرضه باشد یادآور میشوم که نزدیک به ۴ دهه است که اینطور فکر کردهایم و کارمان به جایی رسیده است که میبینید. باید ترس را کنار گذاشت و تصمیمهای اقتصادی و سیاستهای تجاری و ارزی کارآمد را جایگزین تصمیمهای مبتنی بر ترس کرد. از طرف دیگر وزیر نفت ایران میگوید فروش نفت در سال جاری رشد قابل اعتنایی داشته است و آمارهای صادرات غیرنفتی نیز مناسب است و به نظر نمیرسد که تقاضای ارز بیشتر از عرضه باشد.
یادمان باشد که یکسانسازی نرخ ارز و حذف مابهالتفاوت قیمت ارز آزاد و ارز مبادلهای که این روزها حدود ۵۰۰ تومان برای هر دلار است به کاهش تقاضای ارز از طرف افراد خاص کمک میکند. ترس نباید موجب شود که اقدام مناسب یکسانسازی نرخ ارز بیش از این با تاخیر مواجه شود.
شما عضو ارشد یک تشکل مرتبط با تجارت خارجی هستید که اعضای قابل عنایتی دارد. معلوم است که سیاست ارزی جدید که تحولی اساسی به حساب میآید موجب میشود که اعضای مجمع واردات از هیات مدیره تحلیل و ارزیابی دقیق میخواهد. آیا در مجمع تا امروز در این باره بحث شده است؟
مجمع واردات یکی از تشکلهایی است که دارای کمیتههای تخصصی شده و در هر کدام از کمیسیونهای تخصصی درباره مسایل گوناگون بحث و گفتوگو میشود. در هفتهای اخیر این موضوع نیز در کانون توجه قرار داشته است و بحثهای مختلفی درباره پیامدهای سیاست یکسانسازی نرخ ارز در جریان است. یکی از بحثها این است که شاید افزایش قیمت ارز و حذف ارز مبادلهای به افزایش قیمت تولیدات داخل منجر شده و قدرت رقابتی صادرکننده ایرانی را کاهش دهد. با توجه به اینکه آمارهای اعلام شده نشان میدهد حدد ۷۵ تا ۸۰ درصد از کالاهای وارداتی را کالاهای واسطهای و مواد اولیه تشکیل میدهد این حرف درستی است اما همانطور که یادآور شدم واردکنندگان باید به بلندمدت فکر کنند و توجه داشته باشند که یکسانسازی نرخ ارز به معنای خلاص شدن از شرایط رانتی است که به برخی از واردکنندگان خاص امتیاز میداد و اکثریت واردکنندگان را با مضیقه مواجه میکرد.
آنچه اکنون به افزایش قیمت تمام شده تولیدات داخلی منجر شده است مالیاتهای با نرخ بالا، دریافت حق بیمه با نرخهای بالا از سوی سازمانهای بیمهاست و تاثیرات نرخ ارز اگر با مدیریت و کارآمدی همراه باشد بعد از یک دوره سپری خواهد شد.
منبع: تشکلها
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.