اردوغان در همه‌پرسی برای افزایش قدرت در ترکیه پیروز شد

به سوی مدرنیسم و آزادی یا استبداد؟

ساعت ۲۴- مخالفان اردوغان با توجه به کارنامه وی و حزب متبوعش بیم آن را دارند که او به جای برقراری سنت‌های آزادیخواهی و دموکراسی ترکیه را به سوی استبداد هدایت کند. اما این هراس آنها نتوانست اکثریت شهروندان ترکیه را متقاعدکند و آنها به آنچه موردنظر اردوغان بود رای دادند.

dir="RTL" style="text-align:justify">رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در همه پرسی این کشور اعلام پیروزی قاطع کرده است. کمیته انتخاباتی رای آری را در این همه پرسی با ۵۱.۳۷ درصد پیروز اعلام کرده است. رای نه ۴۸.۶۳ درصد را به خود اختصاص داده است. تغییرات تایید شده با این رای در قانون اساسی عملا به آقای اردوغان اجازه می‌دهد تا سال ۲۰۲۹ در قدرت بماند. حامیان آقای اردوغان می‌گویند جایگزین کردن نظام پارلمانی کشور با ریاست جمهوری اجرایی ترکیه را مدرن خواهد کرد.

دو حزب مخالف اصلی نتیجه شمارش آرا را به چالش کشیده‌اند و می‌گویند افزایش اختیارات به «دیکتاتوری» در ترکیه دامن خواهد زد. حامیان شادمان آقای اردوغان در شهرهای بزرگ به خیابان‌ها آمده‌اند و معترضان و مخالفان به نشانه اعتراض سنتی در ترکیه بر دیگ و کاسه می‌کوبند.روزنامه حریت ترکیه میزان مشارکت را براساس گزارش‌ها تا این لحظه بیش از ۸۴ درصد عنوان کرده است. بر اساس همین گزارش اختلاف میان رای مثبت و منفی تنها ۱.۳ میلیون نفر است.

همزمان کمیسیون اتحادیه اروپا از دولت این کشور خواسته در پی نزدیکی بیش از حد نتایج همه‌پرسی به دنبال اجماع ملی حداکثری در تغییرات قانون اساسی خود باشد. انتظار می‌رود با رسمی شدن نتیجه همه‌پرسی حزب حاکم در ترکیه از رییس جمهوری بخواهد دوباره رهبری حزب عدالت و توسعه را به دست بگیرد، کاری که در نظام پیش از همه‌پرسی بر اساس قانون اساسی جزء اختیارات رییس جمهوری نبود.

جنجال برانگیزترین تغییر در مجموع تغییرات پیشنهادی در قانون اساسی مربوط به افزایش قدرت رییس جمهوری است و به او اجازه می‌دهد که وزرای کابینه خود را خارج از اعضای پارلمان انتخاب کند. بر این اساس انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات پارلمانی هر پنج سال یک بار در یک روز برگزار خواهند شد. رجب طیب اردوغان در جمع حامیان خود با ستایش نتیجه همه‌پرسی گفت ترکیه تصمیمی تاریخی گرفته است و مهم‌ترین اصلاحات در تاریخ کشور روی داده است.رییس جمهوری ترکیه از همه خواسته به نتیجه همه‌پرسی احترام بگذارند و در عین حال گفته می‌توان همه‌پرسی دیگری را نیز برای برگرداندن حکم اعدام به قانون کشور انجام داد. همزمان معاون نخست وزیر در ترکیه اذعان کرده است که میزان رای آری در همه‌پرسی کمتر از انتظار بوده است.

بن‌علی ییلدریم نخست‌وزیر ترکیه گفته است «مردم یک‌بار دیگر نشان دادند به دخالت خارجی تسلیم نمی‌شوند. با این رای گیری مردم به آنها که پشت کودتای ۱۵ ژوییه بودند، سازمان تروریستی و جدایی طلب پ ک ک و نیروهای خارجی دشمن بهترین جواب را دادند.» نخست‌وزیر ترکیه در عین حال گفته آنها که رای منفی داده‌اند ارزشی برابر با دیگر رای‌دهندگان دارند و از همه مشارکت کنندگان تشکر کرده است. رجب طیب اردوغان می‌گوید تغییرات پیشنهادی برای حل چالش‌های امنیتی در ترکیه، ۹ ماه پس از کودتای نافرجام در این کشور و پرهیز از به‌وجود آمدن دولت‌های ائتلافی ضعیف ضروری است.

به گفته او ساختار تازه مشابه ساختار سیاسی فرانسه و آمریکا خواهد بود و آرامش را به ترکیه بازمی‌گرداند.منتقدان می‌گویند این تغییرات تقریبا تمام اختیارات را در دست یک نفر قرار می‌دهند و جایی برای نهادهای نظارتی مشابه در فرانسه و آمریکا برای ایجاد تعادل در قدرت رییس جمهوری باقی نمی‌گذارند.به گفته این عده توانایی آقای اردوغان برای رهبری دوباره حزب عدالت و توسعه جایی برای بی طرفی رییس جمهوری باقی نمی‌گذارد

اعتراض احزاب مخالف

به گزارش ساعت ۲۴، شمارش ۹۹ درصد از برگه‌های رأی در رفراندوم قانون اساسی ترکیه از پیشتازی طرفداران تغییر قانون اساسی مورد نظر رجب طیب اردوغان با ۵۱،۳ درصد آرا خبر می‌دهد. اپوزیسیون ترکیه از دستکاری در آرا می‌گوید و خواستار بازشماری شده است.به‌رغم اعتراضات اپوزیسیون ترکیه به احتمال دستکاری در آرا و نتایج مناقشه‌برانگیز آن، نخست‌وزیر ترکیه پیروزی اردوگاه موافق تغییر قانون اساسی این کشور را اعلام کرد.

بینالی یلدریم در شامگاه یکشنبه گفت که مردم ترکیه با رأی «آری» حرف آخر را زدند و نقطه پایان را گذاردند.»شمارش حدود ۹۸ درصد آرا حاکی از آن است که اردوگاه موافق تغییر قانون اساسی با ۵۱،۳ درصد پیشتاز است. مخالفان در این مرحله به ۴۸،۷ درصد دست یافته‌اند. بزرگترین حزب اپوزیسیون خواستار بازشماری آرای رفراندوم شده است.

رهبری حزب سوسیال دموکرات «جمهوری خلق ترکیه» اعلام کرد تا حدود ۶۰ درصد آرا باید بازشماری شوند.رهبری این حزب به شبکه سی‌ان‌ان ترک گفته است که کمیسیون انتخابات خلاف مقررات عمل کرده و تعرفه‌های غیررسمی و غیرمجاز را معتبر شمارده است. حزب دمکراتیک خلق که مورد حمایت کردهاست نیز خواستار بازشماری دو سوم آرا شده است. این حزب در شبکه توئیتر نوشته است: «بر اساس اطلاعات ما، دستکاری در نتایج انتخابات حدود ۳ تا ۴ درصد بوده است.» شمار زیادی از رأی‌دهندگان شاکی بوده‌اند از اینکه به آنها تعرفه‌های بدون مهر رسمی برای رأی‌ داده شده است.

کمیسیون انتخابات بعدازظهر روز انتخابات اعلام کرد که این تعرفه‌های رأی را معتبر می‌داند، مگر اینکه ثابت شود که این تعرفه‌ها از خارج به داخل حوزه‌های اخذ رأی وارد شده‌اند. هدف از این رفراندوم تغییر نظام سیاسی کشور از دمکراسی پارلمانی به نظام ریاستی است. در صورت پیروزی موافقان تغییر قانون اساسی کشور، قدرت رئیس‌جمهور افزایش خواهد یافت. تعیین فرماندهان ارشد ارتش و قضات عالی‌رتبه دستگاه قضایی ازجمله از اختیارات رئیس جمهور خواهد بود.

بر اساس آخرین نتایج شمارش آرا، اکثریت ترک‌های ساکن آلمان با بیش از ۶۳،۲ درصد به نظام ریاستی مورد نظر رجب طیب اردوغان رأی داده‌اند. مخالفان ۳۶،۸ درصد را تشکیل داده‌اند.اردوگاه اردوغان در اتریش به ۷۲،۳ درصد و در سوئیس به ۴۱،۱ درصد دست یافته است.مخالفان از افزایش اختیارات رجب طیب اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور ابراز نگرانی می‌کنند و احتمال می‌دهند که بدین گونه حکومت ترکیه به یک نظام خودکامه تبدیل خواهد شد.