رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 257326

علیرضا عبدالله زاده *

ماندگاری پوپولیسم در اقتصاد ایران

ساعت 24-حوزه رفاه اجتماعی از اهمیت بالایی برای سیاستمداران برخوردار است، زیرا داشتن یک زندگی شرافتمندانه یک مطالبه عمومی از دولت هاست.در گذشته دولت هایی که به این حوزه توجه نکردند، ضربه خوردند؛ مثال بارز آن دولت های پیش از انقلاب که با وجود رشد درآمدهای نفتی کشور، توزیع ثروت در جامعه عادلانه نبود و این موضوع به نابرابری های اجتماعی و نارضایتی دامن زد ،که از آن به عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر وقوع انقلاب اسلامی در ایران یاد می کنند.

25
حوزه رفاه به ویژه در زمان انتخابات برای رای گیری بسیار مورد سوء استفاده رفتارها و اندیشه های پوپولیستی قرار گرفته است؛ در دولت های نهم و دهم این نوع سوء استفاده به سطح بالاتری رسید و سنگ بنای رفتارهایی را گذاشت که هنوز هم ادامه دارد. طرح وعده هایی چون پرداخت یارانه 2 میلیون و 500 هزار ریالی (250 هزارتومان) به بیکاران تحت عنوان کارانه باید در همین راستا ارزیابی شود. به جای فراهم کردن زمینه شکوفایی استعداد انسان ها می خواهند به افراد بیکار حقوق پرداخت کنند تا استعدادهایش شکوفا نشود.این شیوه پوپولیسم در اقتصاد ایران ماندگار شده و سال ها اینگونه رفتارها ادامه خواهد داشت.باید از این دوستان پرسید که قرار است این پول ها از جیب چه کسی پرداخت شود؛ این پول ها حتی دیگر از جیب نفت هم پرداخت نمی شود، بلکه از مالیاتی است که مردم می پردازند زیرا اکنون وضع درآمد دولت به شکلی است که بیشتر از نفت ، از مالیات مردم تامین می شود.در سال 1393 دولت توانست 500 هزار میلیارد ریال نفت بفروشد در حالی که در سال های 94و 95 درآمد مالیاتی دولت از نفت پیشی گرفت که از زمان ملی شدن صنعت نفت بی سابقه بود. از این رو مردم باید بدانند سیاستمدارانی که وعده توزیع پول را در قالب های مختلف می دهند، در حقیقت از جیب مردم برداشت می کنند.در دولت قبل که وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی شعار دورکاری را برای کارمندان سر می داد، 450 هزار نفر استخدام کرد؛ یا اینکه آنقدر از صندوق های بازنشستگی برداشت های ناصحیح داشتند که به ورشکستگی رسیدند.با این کار، منابع صندوق های بازنشستگی که از حق بیمه میلیون ها نفر تامین می شود را برای اجرای برنامه های پوپولیستی هزینه کردند که باید گفت این کارها نوعی نهادینه شدن شارلاتانیسم در حوزه رفاه است.برنامه بیمه برخی اقشار از جمله کارگران ساختمانی، قالیبافان، رانندگان و .... در دولت قبل اشاره کرد و گفت: آشفته بازار درست کرد و این آشفتگی به حدی بود که حتی برخی کارمندان که به صندوق بازنشستگی کشوری حق بیمه پرداخت می کردند، خود را در فهرست بیمه کارگران ساختمانی جا کرده بودند تا از این شیوه نیز یک مستمری از صندوق تامین اجتماعی دریافت کنند.در دو دهه گذشته قاعده بازی عوض شده، و در سایه سوء استفاده از منابع برای رای گرفتن و غبار آلود شدن فضای سیاست گذاری ها، سازمان ها و ارگان های دولتی نیز بیش از گذشته ناکارآمد شدند.به نظر می رسد مجموع سیاست هایی که پیش از دولت یازدهم در کشور وجود داشت، نتوانست توانمندی انسان ها را برای شکوفا شدن استعدادهایش فراهم کند.بررسی ها نشان می دهد 60 درصد فقرایی که در شهرها زندگی می کنند و 40 درصد فقرای ساکن در روستاها افراد بی قابلیتی نیستند اما جهت گیری سیاست ها به شکلی نبود که استعدادهای آنها شکوفا شود و به افراد توانمند جامعه تبدیل شوند.دولت یازدهم، فعالیت خود را در شرایط بحرانی آغاز کرد که البته وجود بحران زمینه ساز خلاقیت دولت روحانی برای ساماندهی منابع و هزینه های خود شد.برای نمونه از آذر ماه1393 که قیمت نفت به یک باره در بازارهای جهانی افول کرد، دولت به دلیل کاهش درآمدها، به فکر کاهش هزینه های خود افتاد؛ یکی از ایده ها این بود 2 ماه یارانه مردم قطع شود.


بررسی ها نشان می داد این یارانه ها تنها 5 درصد هزینه یک فرد ثروتمند را تشکیل می داد اما برای خانوارهای فقیر این عدد به 45 درصد هزینه ها می رسید یعنی اگر یارانه دو ماه آنها قطع می شد، معادل یک ماه هزینه زندگی آنها بود.همین امر سبب شد تا پایگاه اطلاعاتی رفاه ایرانیان شامل اطلاعات مربوط به درآمدها و دارایی خانوارها شکل گیرد که می توان آن را یکی از مهمترین زیررساخت های حکمرانی در قرن بیست و یکم قلمداد کرد.اکنون اطلاعات 23 میلیون خانوار و 80 میلیون نفر جمعیت کشور به دقت در این پایگاه جمع آوری شده و حتی سیاست گذاران رفاه اجتماعی توانسته اند فقرا را بر اساس میزان نیاز و سطح برخورداری آنها طبقه بندی کنند و بر اساس نیاز آنها برنامه حمایتی تدوین کنند در حالی که در گذشته تنها تعریف از خانوارهای نیازمند، افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی بود.در قالب همین پایگاه داده ها 125 هزار کودک بازمانده از تحصیل در کشور شناسایی شد؛ در حالی که سیاستگذاران تصور می کردند دوری از مدرسه علت ترک تحصیل این کودکان است و هزینه های بالایی را صرف ساخت مدرسه در مناطق مختلف می کردند، امروز مشخص شده که معلولیت و فقر عامل اصلی است.اجرای این قانون هرچند اشکالاتی به اجرای آن وارد است، اما یک نکته داشت و آن اینکه ارتباط دولت مرکزی را با مردمی که شاید هیچگاه برای امور عمومی حتی به پلیس هم مراجعه نبودند و یا در مرزها زندگی می کردند، برقرار کرد و یک مفهوم ملت را شکل داد.ارتباط مستقیم با مردم برای شناسایی نیازها، نظارت دقیق بر پوشش های بیمه ای و اولویت بندی نیاز خانوارها را از دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه رفاه اجتماعی به حساب می آیند.وی افراد برخوردار از سبد کالا را 9 میلیون نفر ارزیابی کرد و افزود: تغییر شیوه تخصیص سبد کالا، از تهیه کالاهای اساسی به پرداخت منابع مالی به افراد تحت پوشش سبب شده تا 30 درصد در این بخش صرفه جویی شود و خانواده ها نیز با اطمینان بیشتری خرید کنند.

نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها