الزامات حفظ سرمایه اجتماعی دولت روحانی

دولت برای حفظ سرمایه‌های اجتماعی و به خصوص ارتقای اعتماد مردم که در انتخابات بروز و ظهور یافت، باید به شعارهایی که در انتخابات داده شد، جامه عمل بپوشاند. توقعات مردم در ایام انتخابات در میتینگ‌ها تا حدودی در قالب شعار مطرح شد. یکی از این توقعات رفع حصر بود.

div>احمد خرم؛ فعال سیاسی در روزنامه اعتماد نوشت: دولت برای حفظ سرمایه‌های اجتماعی و به خصوص ارتقای اعتماد مردم که در انتخابات بروز و ظهور یافت، باید به شعارهایی که در انتخابات داده شد، جامه عمل بپوشاند. توقعات مردم در ایام انتخابات در میتینگ‌ها تا حدودی در قالب شعار مطرح شد. یکی از این توقعات رفع حصر بود.

مردم از آقای رییس‌جمهور خواستند در این زمینه فعال برخورد کند. از دیگر توقعات مردم در حوزه اقتصادی که می‌تواند سرمایه اجتماعی را تقویت کند، جوان‌تر کردن میانگین سنی دولت است. موضوع دیگری که به‌شدت سرمایه اجتماعی را با مخاطره مواجه می‌کند، مساله رکود و بیکاری است.

به اذعان آمار رسمی کشور تورم کنترل شده است و توقع این است که در بعد اجتماعی نیز مساله بیکاری و به ویژه بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان مورد توجه قرار گیرد. اواخر دولت یازدهم تمهیداتی اندیشیده شد. دوره‌های کارورزی یا مهارت‌آموزی برای جوانان را به صورت دستورالعمل و طرح تدارک دیدند.

ستادی تشکیل شده و دفاتری در وزارتخانه‌ها قرار است تشکیل شود تا روی این موضوع کار کنند. لیکن نکته مهم این است که برنامه‌ریزی و سیاستگذاری می‌کنند و راهبردی را مشخص می‌کنند ولی برنامه را عملیاتی کردن کار سختی است. اگر از نیروهای با تجربه استفاده نشود در مقام عمل به اهداف برنامه نخواهند رسید. از اهداف طرح کارورزی این است که ٩٧٠ هزار شغل در سال اشتغال ایجاد شود. مهارت‌آموزی پیش‌نیاز اشتغال است؛ خود اشتغال نیست. باید فرصت شغلی ایجاد شود. فرصت شغلی نیز در صورتی ایجاد می‌شود که بازار فعال شود؛ سرعت نقدینگی در گردش بالا برود.

در ایران میانگین سرعت پول و گردش پولی ٥ تا ٦ مرتبه در سال است، اما در کشورهای توسعه یافته این رقم به بیش از ٣٠ مرتبه در سال رسیده است. به این معنا که کار بانک تامین سرمایه و گرداندن پول در اقتصاد است. با همین گردش بالای پول می‌توان تورم را کنترل و اقتصاد مولد را فعال کرد.

وقتی نقدینگی را افزایش می‌دهیم، اگر همپای آن خدمات مولد ایجاد نشود، کالای خدماتی و تولیدی به جامعه عرضه نشود، تورم افزایش خواهد یافت. اگر سرمایه ثابت در تولید هزینه شد و کارخانه ساخته شد، اما سرمایه در گردش وجود نداشته باشد و اگر تسهیلات نباشد که واحدهای ناتمام را تمام کند، باز هم تورم افزایش خواهد یافت.

دولت باید به این مسائل بپردازد. مهم‌ترین رکنی که در فعال شدن اقتصاد می‌تواند موثر باشد، توجه به ساخت و ساز است. ١٨٠ رشته تولیدی به ساختمان‌سازی متصل است. ٣٠ درصد نقدینگی جامعه نیز در این حوزه است. باید این بخش را از رکود خارج کرد.

با این سیستمی که وام می‌دهیم نمی‌توان رکود را از بین برد. امروز وام‌های ٥/٩ درصد مسکن به جوانان داده می‌شود که نسبت به وام‌هایی که در دنیا می‌دهند، نرخ بهره بالایی دارد. کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بهره زیر ٣ درصد را برای چنین تسهیلاتی در نظر می‌گیرند.

دولت باید از منابعی که دارد سپرده‌گذاری کند یا برای برگشت اقساط مسکن مهر پایه بگذارد و به وام مسکن جوانان طبقات متوسط و ضعیف یارانه بدهد. اینکه اعلام می‌شود مسکن‌های خالی زیادی در شهرهای بزرگ وجود دارد، دردی را دوا نمی‌کند. منازل خالی غالبا واحدهای لوکس و گران قیمت هستند. باید وام ارزان قیمت ساخت و خرید به مردم داده شود.

مجموعه اینها انتظارات مردم در حوزه اقتصادی است که در بطن زندگی آنها موثر است. در بعد سیاست خارجی نیز مردم توقع دارند مذاکرات ادامه پیدا کند و از روابط کشور با دیگر کشورها تنش‌زدایی شود. متاسفانه در کشور به این اختلافات دامن زده می‌شود. ما در برجام نشان داده‌ایم که جرات و شجاعت مذاکره را داریم. بنابراین باید به مذاکرات ادامه داد