تحلیل بانک جهانی ازتهدید های اقتصاد ایران در صورت ادامه روند موجود

سقوط رشد اقتصاد به زیر 3درصد تا1409

ساعت 24-درسایت سازمان برنامه و بودجه در حال حاضر گزارشی منتشر شده که براساس تاریخ اعلام شده مربوط به بهار 1396 است . این گزارش براساس بررسی های بانک جهانی به اقتصاد ایران تهیه شده است و برخی مسایل کلان مربوط به نرخ تورم، سرمایه گذاری ، تحولات بیکاری تامین اجتماعی و حتی محیط زیست را در برمی گیرد. بخش دوم دوم این گزارش که به "چشم انداز و مخاطرات " اختصاص دارد تحلیلی بدبینانه از آینده اقتصاد ایران در صورت ادامه وضع موجود آمده است.

دراین گزارش با عنوان " سناریوی ادامه وضع موجود مشمول مخاطرات زیادی است " تاکید شده ، خطر عمده در آینده نزدیک ،ابهامهای سیاسی پیرامون اجرای کامل برجام و امکان برقراری تحریم های تازه است. این عاملی است که می تواند بر اعتماد مصرف کنندگان و سرمایه گذاران اثر گذاشته و منجر به تضعیف بیشتر مصرف و سرمایه گذاری خصوصی شود. در این سناریو پیش بینی شده است نرخ رشد اقتصاد ایران زیر 3در صد بماند . گذشته از این ، کاهش قیمت نفت به پایین تر از رقم پیش بینی شده درآمدهای دولت را پایین می کشد ورشد را محدود می کند. چالش اصلی اقتصاد ایران در آینده نزدیک هدایت درآمدهای نفتی است تا جمعیت بیشتری از آن بهره مند شوند. برای رسیدن به این هدف و بهینه کردن بازده درآمدهای نفتی مدیریت موثر آن در قاب صندوق ثروت ملی ضرورت دارد تا بودجه ای پایدار تضمین شودو با چالش های توسعه برخورد مقتضی صورت گیرد. در گزارش یادشده آمده است :علاوه برنکات یادشده ، ادامه اصلاحات ساختاری که به تقویت بخش غیر نفتی کمک می کند یکی از اولویت های کلیدی است. برای دستیابی به این اصلاحات پیوند و اتصال عملی بانکهای ایران به بانکداری جهانی یک ضرورت تمام عیار است تا مناسبات تجاری بهبود یابند و از این مسیر برای جوانان تحصیل کرده شغل ایجاد شود. در گزارش بانک جهانی تاکید شده است به تدریج که ظرفیت تولید نفت به سطح قبل از تحریم ها نزدیک می شود ،بعید است که این بخش تاثیر عمده ای دررشد اقتصادی داشته باشد و به جای آن اقتصاد ایران براساس نیاز باید از نیروی کار تحصیل کرده وافزایش بهره وری برای رشد بالاتر استفاده کند. آمارهای ارایه شده ازسوی بانک جهانی نشان می دهد نرخ رشد تولید ناخالص داخلی درایران به ازای هرکارگر در ایران در دوره 1384 تا 1394 از میانگین آن درکشورهای با درآمد متوسط کمتر است. تفاوت چشم گیر تر مربوط به سطح مشارکت زنان در نیروی کار است . ایران بانرخ رشد 18 درصد ی مشارکت زنان درنیروی کار از کشورهای انگشت شمارخاورمیانه و شمال آفریقا ست که نرخ رشد مشارکت زنان در آن در پایین ترین سطح است.
رشد بلند مدت
کارشناسان بانک جهانی یا هرگروه از کارشناسان که این گزارش را تهیه کرده اند به توانایی های پنهان و پیدای استفاده نشده ایران برای رشد اشاره کرده و می نویسند اگر سناریوی خیز رشد اقتصاد ایران را به عنوان یکی از سناریوها در سالهای منتهی به 1409 در کانون توجه قرارگیرد باید اصلاحات ساختاری گسترده ای در ایران صورت پذیرد . در این صورت باید نرخ سرمایه گذاری به تولید ناخالص داخلی از 26 درصد به 35 درصد برسدو نرخ مشا رکت زنان از 18 درصد امروز به 57 درصد و رشد بهره وری کل عوامل تولید به 1.1 درصد برسد. در این صورت در 15 سال آینده تولید ناخالص سرانه واقعی ایران در 15 سال آینده 2هزار دلار بیشتر از وضع موجود خواهد شد. و تولید ناخالص داخلی در 1409 نزدیک به 40 درصد رشد را تجربه خواهدکرد.
گزارش کار کیست
با وجود همه دشواریهای برسرراه اقتصاد ایران در سالهای فعالیت دولتهای گوناگون در دهه های پس از جنگ ارتباط ایران با نهادهای معتبر اقتصاد جهان یعنی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول هرگز گسست کامل را تجربه نکرده است. این پیوندهای پابرجا میان مدیران اقتصاد ایران به ویژه وزارت اقتصاد و بانک مرکزی با این نهادها و گزارش های پرشماری که این دونهاد از تحولات اقتصاد ایران درسطح کلان و شاخص های مهم اقتصاد ارایه می کند یک پرسش ایجادکرده است : آیا آمار و اطلاعات مرتبط با پیش بینی آینده اقتصاد ایران و تحولات سیاستگذاری کلان اقتصادی کاری مستقل از سوی کارشناسان این نهادهاست یا اینکه این تحلیل ها از سوی کارشناسان ایرانی تهیه و از سوی بانک جهانی منتشر می شود یا راه سومی مثل کارمشترک اتفاق می افتد؟