کد خبر
536201
انتشار گزارش قتل خاشقچی روابط امریکا و عربستان را بدتر می‌کند
تماس پیش از انتشار اتهام‌نامه
ساعت 24-دولت بایدن به زودی گزارش اطلاعات محرمانه‌ای را درخصوص قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار سعودی، از حالت طبقه‌بندی خارج می‌کند که ثابت می‌کند محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، قتل این منتقد خاندان آل‌سعود را هدایت کرده است.
نسخه طبقه‌بندی شده‌ای از گزارش اندکی پس از قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول در تاریخ 2 اکتبر 2018 تهیه و تکمیل شد. اما دولت دونالد ترامپ جلوی انتشار یافته‌ها را گرفت و ثابت کرد حتی با وجود این ترور بی‌رحمانه ترامپ قصد ندارد جانشین بعدی تاج و تخت عربستان را برنجاند.
تصمیم به انتشار عمومی گزارش در حالی اتخاذ شد که جو بایدن، رییس‌جمهور جدید امریکا تلاش می‌کند رابطه بین واشنگتن و ریاض را به گونه‌ای تغییر دهد که قطعا باعث بدتر شدن آن می‌شود. بایدن همچنین حمایت امریکا از جنگ عربستان در یمن را نیز قطع می‌کند؛ جنگی که باعث کشته شدن غیرنظامیان بسیار زیادی شده است. بایدن همچنین (برخلاف میل عربستان) به دنبال احیای توافق هسته‌ای با ایران است.
خاشقچی که در امریکا زندگی می‌کرد و برای روزنامه واشنگتن‌پست تحلیل می‌نوشت، آخرین‌بار در حال ورود به کنسولگری عربستان در استانبول با هدف دریافت اسناد لازم برای ازدواج مجدد دیده شده بود. پس از ورود به کنسولگری، او را به قتل رساندند و اعضای بدنش را تکه‌تکه کردند. بقایای او هرگز پیدا نشد و گزارشی که سازمان ملل در سال 2019 منتشر کرد، نشان می‌دهد این قتل از پیش و به دقت برنامه‌ریزی شده بوده است. ریاض در ابتدا به دروغ ادعا کرد خاشقچی از کنسولگری خارج شده، اما بعدا اعتراف کرد او به قتل رسیده است. با این حال، بن سلمان هرگز نپذیرفت که قتل خاشقچی به دستور او انجام شده است. بایدن روز چهارشنبه اعلام کرد گزارش مربوط به قتل خاشقچی را خوانده، اما در این باره اظهارنظری نکرد. روز پنجشنبه بایدن نخستین‌بار در مقام رییس‌جمهور تلفنی با ملک سلمان پادشاه عربستان صحبت کرد. دستیاران بایدن عمدا اعلام کرده بودند او حاضر نیست با محمد بن سلمان، پسر پادشاه و ولیعهد صحبت کند، هر چند که همه او را رهبر بالفعل عربستان می‌دانند. به گفته کاخ سفید، رهبران امریکا و عربستان بر «ماهیت تاریخی» روابط امریکا و عربستان تاکید کردند، اما بایدن مسائل مربوط به نقض حقوق بشر در عربستان را نیز با ملک سلمان مطرح کرده و به پرونده حبس یکی از فعالان برجسته حقوق زنان و شکنجه او پیش از آزادی‌اش اشاره کرده است. قرار بود بایدن در این تماس دیپلماتیک سلمان بن عبدالعزیز را برای انتشار گزارش قتل خاشقچی آماده کند. در چهار سالی که ترامپ رییس‌جمهور بود، امریکا به عربستانی‌ها از گل نازک‌تر نگفت. ترامپ بیش از حد با رهبران آل‌سعود خوب بود و رابطه او و دامادش جرد کوشنر با بن‌سلمان نیز به شدت دوستانه بود. ترامپ با نادیده گرفتن خشم عمومی از قتل خاشقچی، به مصوبه کنگره بی‌توجهی کرد و به فروش سلاح به عربستان ادامه داد و با وجود یافته‌های مقامات اطلاعاتی امریکا، او توضیحات بن‌سلمان درخصوص قتل را پذیرفت. بن‌سلمان ادعا کرده بود خاشقچی در یک عملیات خودسرانه به قتل رسیده و او هیچ نقشی در آن نداشته است.
اگرچه ترامپ برای راضی کردن رهبران عربستان بسیار مشتاق بود، اما روابط دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی میان واشنگتن و ریاض بسیار عمیق است و به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد. راجان منون، دانشمند علوم سیاسی در کالج شهر نیویورک و دانشگاه کلمبیا که متخصص جنگ، صلح و اخلاق است، می‌گوید بعید است به این سرعت شاهد تغییر جدی و شدیدی در روابط میان دو کشور باشیم.
او در مصاحبه‌ای گفت: دو کشور روابطی دیرینه، تثبیت شده و مورد حمایت عمیق هر دو حزب سیاسی امریکا دارند و هر گونه تغییر بنیادی به شکل ناگهانی امکان‌پذیر نیست. مثل یک نفتکش می‌ماند؛ نمی‌توانید سریعا دور بزنید و در مسیر برعکس حرکت کنید .
با این حال او معتقد است جنگ فاجعه‌بار در یمن و گزارش قتل خاشقچی «فرصت» خوبی برای بازنگری اساسی در روابط میان دو کشور محسوب می‌شود.
یکی از اولین اقدامات بایدن پس از ورود به کاخ سفید پایان دادن به مشارکت امریکا در عملیات نظامی تهاجمی در یمن بود، جایی که تاکنون امریکا هم به عربستان و هم به امارات متحده عربی در انجام حملات هوایی مرگبارشان کمک می‌کرد. بایدن فروش سلاح به هر دو کشور را تا انجام بازنگری، به حالت تعلیق درآورده است. منون می‌گوید باید دید دولت جدید امریکا تعلیق فروش سلاح را تمدید می‌کند یا خیر. این مساله می‌تواند همه چیز را روشن کند.
امریکا در ابتدا به ائتلاف عربستان در حمله به گروه انصارالله یمن پیوست، اما این جنگ به یکی از بدترین بحران‌های انسانی کره‌زمین تبدیل شد و باعث مرگ، گرسنگی و ویرانی‌های فراوانی شد و نتوانست به اهداف اولیه‌اش دست یابد. در عین حال در نتیجه جنگ عربستان، شبه‌نظامیان تندرو تکثیر شدند.
ایلان گلدنبرگ، کارشناس مسائل خاورمیانه در مرکز امنیت امریکای جدید و مقام سابق وزارت خارجه این کشور، می‌گوید دولت بایدن پس از «چهار سال دادن چراغ سبز به همه خواسته‌های عربستان» در دوران ترامپ، اکنون «تا حدی» به دیپلماسی سنتی با ریاض بازگشته است. گلدنبرگ می‌گوید دیدگاه غالب در واشنگتن این است که امریکا قصد ندارد از عربستان فاصله بگیرد و اگر ریاض جدیت نشان دهد و برخی عادت‌های بد و رفتارهای مشکل‌ساز خود را که در تضاد با منافع امریکاست، کنار بگذارد، رابطه میان دو طرف شکل می‌گیرد. اما در غیر این صورت، در روی همین پاشنه می‌چرخد و امریکا نیز ممکن است واقعا از ریاض فاصله بگیرد. گلدنبرگ می‌گوید با اینکه دولت بایدن روابط را به حالت تعلیق درآورده، اما سعودی‌ها که لابی‌های گسترده و پیچیده‌ای در واشنگتن دارند مشغول نقشه کشیدن هستند تا ببینند چطور می‌توانند با دولت جدید امریکا روابط خوبی داشته باشند.
منبع: لس‌آنجلس تایمز
تصمیم به انتشار عمومی گزارش در حالی اتخاذ شد که جو بایدن، رییس‌جمهور جدید امریکا تلاش می‌کند رابطه بین واشنگتن و ریاض را به گونه‌ای تغییر دهد که قطعا باعث بدتر شدن آن می‌شود. بایدن همچنین حمایت امریکا از جنگ عربستان در یمن را نیز قطع می‌کند؛ جنگی که باعث کشته شدن غیرنظامیان بسیار زیادی شده است. بایدن همچنین (برخلاف میل عربستان) به دنبال احیای توافق هسته‌ای با ایران است.
خاشقچی که در امریکا زندگی می‌کرد و برای روزنامه واشنگتن‌پست تحلیل می‌نوشت، آخرین‌بار در حال ورود به کنسولگری عربستان در استانبول با هدف دریافت اسناد لازم برای ازدواج مجدد دیده شده بود. پس از ورود به کنسولگری، او را به قتل رساندند و اعضای بدنش را تکه‌تکه کردند. بقایای او هرگز پیدا نشد و گزارشی که سازمان ملل در سال 2019 منتشر کرد، نشان می‌دهد این قتل از پیش و به دقت برنامه‌ریزی شده بوده است. ریاض در ابتدا به دروغ ادعا کرد خاشقچی از کنسولگری خارج شده، اما بعدا اعتراف کرد او به قتل رسیده است. با این حال، بن سلمان هرگز نپذیرفت که قتل خاشقچی به دستور او انجام شده است. بایدن روز چهارشنبه اعلام کرد گزارش مربوط به قتل خاشقچی را خوانده، اما در این باره اظهارنظری نکرد. روز پنجشنبه بایدن نخستین‌بار در مقام رییس‌جمهور تلفنی با ملک سلمان پادشاه عربستان صحبت کرد. دستیاران بایدن عمدا اعلام کرده بودند او حاضر نیست با محمد بن سلمان، پسر پادشاه و ولیعهد صحبت کند، هر چند که همه او را رهبر بالفعل عربستان می‌دانند. به گفته کاخ سفید، رهبران امریکا و عربستان بر «ماهیت تاریخی» روابط امریکا و عربستان تاکید کردند، اما بایدن مسائل مربوط به نقض حقوق بشر در عربستان را نیز با ملک سلمان مطرح کرده و به پرونده حبس یکی از فعالان برجسته حقوق زنان و شکنجه او پیش از آزادی‌اش اشاره کرده است. قرار بود بایدن در این تماس دیپلماتیک سلمان بن عبدالعزیز را برای انتشار گزارش قتل خاشقچی آماده کند. در چهار سالی که ترامپ رییس‌جمهور بود، امریکا به عربستانی‌ها از گل نازک‌تر نگفت. ترامپ بیش از حد با رهبران آل‌سعود خوب بود و رابطه او و دامادش جرد کوشنر با بن‌سلمان نیز به شدت دوستانه بود. ترامپ با نادیده گرفتن خشم عمومی از قتل خاشقچی، به مصوبه کنگره بی‌توجهی کرد و به فروش سلاح به عربستان ادامه داد و با وجود یافته‌های مقامات اطلاعاتی امریکا، او توضیحات بن‌سلمان درخصوص قتل را پذیرفت. بن‌سلمان ادعا کرده بود خاشقچی در یک عملیات خودسرانه به قتل رسیده و او هیچ نقشی در آن نداشته است.
اگرچه ترامپ برای راضی کردن رهبران عربستان بسیار مشتاق بود، اما روابط دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی میان واشنگتن و ریاض بسیار عمیق است و به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد. راجان منون، دانشمند علوم سیاسی در کالج شهر نیویورک و دانشگاه کلمبیا که متخصص جنگ، صلح و اخلاق است، می‌گوید بعید است به این سرعت شاهد تغییر جدی و شدیدی در روابط میان دو کشور باشیم.
او در مصاحبه‌ای گفت: دو کشور روابطی دیرینه، تثبیت شده و مورد حمایت عمیق هر دو حزب سیاسی امریکا دارند و هر گونه تغییر بنیادی به شکل ناگهانی امکان‌پذیر نیست. مثل یک نفتکش می‌ماند؛ نمی‌توانید سریعا دور بزنید و در مسیر برعکس حرکت کنید .
با این حال او معتقد است جنگ فاجعه‌بار در یمن و گزارش قتل خاشقچی «فرصت» خوبی برای بازنگری اساسی در روابط میان دو کشور محسوب می‌شود.
یکی از اولین اقدامات بایدن پس از ورود به کاخ سفید پایان دادن به مشارکت امریکا در عملیات نظامی تهاجمی در یمن بود، جایی که تاکنون امریکا هم به عربستان و هم به امارات متحده عربی در انجام حملات هوایی مرگبارشان کمک می‌کرد. بایدن فروش سلاح به هر دو کشور را تا انجام بازنگری، به حالت تعلیق درآورده است. منون می‌گوید باید دید دولت جدید امریکا تعلیق فروش سلاح را تمدید می‌کند یا خیر. این مساله می‌تواند همه چیز را روشن کند.
امریکا در ابتدا به ائتلاف عربستان در حمله به گروه انصارالله یمن پیوست، اما این جنگ به یکی از بدترین بحران‌های انسانی کره‌زمین تبدیل شد و باعث مرگ، گرسنگی و ویرانی‌های فراوانی شد و نتوانست به اهداف اولیه‌اش دست یابد. در عین حال در نتیجه جنگ عربستان، شبه‌نظامیان تندرو تکثیر شدند.
ایلان گلدنبرگ، کارشناس مسائل خاورمیانه در مرکز امنیت امریکای جدید و مقام سابق وزارت خارجه این کشور، می‌گوید دولت بایدن پس از «چهار سال دادن چراغ سبز به همه خواسته‌های عربستان» در دوران ترامپ، اکنون «تا حدی» به دیپلماسی سنتی با ریاض بازگشته است. گلدنبرگ می‌گوید دیدگاه غالب در واشنگتن این است که امریکا قصد ندارد از عربستان فاصله بگیرد و اگر ریاض جدیت نشان دهد و برخی عادت‌های بد و رفتارهای مشکل‌ساز خود را که در تضاد با منافع امریکاست، کنار بگذارد، رابطه میان دو طرف شکل می‌گیرد. اما در غیر این صورت، در روی همین پاشنه می‌چرخد و امریکا نیز ممکن است واقعا از ریاض فاصله بگیرد. گلدنبرگ می‌گوید با اینکه دولت بایدن روابط را به حالت تعلیق درآورده، اما سعودی‌ها که لابی‌های گسترده و پیچیده‌ای در واشنگتن دارند مشغول نقشه کشیدن هستند تا ببینند چطور می‌توانند با دولت جدید امریکا روابط خوبی داشته باشند.
منبع: لس‌آنجلس تایمز
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.