نگاهی به مصوبات کمیسیون تلفیق در حوزه درآمدها

4 تغییر مالیاتی در بودجه 1400

ساعت 24-کمیسیون تلفیق مجلس در تازه‌ترین تحولات تصویب لایحه بودجه سال آینده، ۵ مالیات مهم به لایحه بودجه ۱۴۰۰ اضافه کرده که مالیات بر خودروها و مسکن لوکس و مالیات بر بلاگرها از جمله آنهاست. ضمن اینکه مطابق این مصوبات، آستان قدس رضوی و ستاد اجرایی فرمان امام نیز با قید شروطی موظف به پرداخت مالیات شدند. گرچه این مصوبات نیاز به تصویب نهایی در صحن علنی مجلس و البته تایید شورای نگهبان دارد اما روی هم رفته، منابع درآمدی جدیدی برای دولت آینده از این راه به دست آمده است.

اصلاحات نمایندگان برای بودجه سال آینده پس از برگشت خوردن آن به دولت صورت گرفته است. رقم ابتدایی دولت برای درآمدهای مالیاتی در سال آینده، ۲۲۵هزار میلیارد تومان بود. اما کمیسیون تلفیق اعتقاد داشت که این رقم «کم برآورد» شده است. بنابراین در بازگشت لایحه به دولت، 25 هزار میلیارد تومان دیگر نیز به این بخش اضافه شد تا سر جمع دولت آینده در سال 1400 بالغ بر 250هزار میلیارد تومان مالیات از بخش‌های خاصی دریافت کند.

مالیات بر مسکن لوکس
در تعریف مجلس، خانه‌هایی که با عرصه و اعیان بیش از 10 میلیارد تومان ارزش داشته باشند؛ به عنوان «خانه لوکس» شناخته می‌شوند و مالک آن باید در پایان سال آینده، مالیات پرداخت کند. فرمول تعیین‌شده مجلس برای مالیات‌ستانی از خانه‌های لوکس نیز به این ترتیب است: رقم «یک در هزار» برای خانه‌های از 10 میلیارد تا 15 میلیارد تومان، رقم «دو در هزار» برای خانه‌های از 15 میلیارد تا 25 میلیارد تومان، رقم «سه در هزار» برای خانه‌های از 25 میلیارد تا 40 میلیارد تومان، رقم «چهار در هزار» برای خانه‌های از 40 میلیارد تا 60 میلیارد تومان و رقم «پنج در هزار» برای خانه‌های بالای 60 میلیارد تومان. البته مالیات مسکن لوکس، پیش از این در قالب مالیات بر عایدی بر سرمایه نیز مطرح شده بود و حالا به نظر می‌رسد که در صورت تصویب نهایی، این امکان برای مالیات‌ستانی از خانه‌های گرانقیمت فراهم شود.

مالیات سلبریتی‌ها
تا سال گذشته تمامی هنرمندان ذیل فعالیت فرهنگی معاف از پرداخت مالیات بودند. این معافیت در حالی است که برخی سلبریتی‌ها برای بازی در یک فیلم سینمایی 4 میلیارد دستمزد دریافت می‌کنند، اما هیچ مالیاتی نمی‌دهند. درحالی‌که فردی که حقوق 4 میلیون تومانی در ماه دارد باید مالیات بدهد. در بودجه سال جاری تلاش شد تا این معافیت به حداقل برسد. این مساله اما سبب اعتراض برخی از سلبریتی‌ها نیز شد. کمیسیون تلفیق مجلس در این باره مصوب کرده که «معافیت مالیاتی فعالیت‌های مربوط به انتشارات کمک درسی و فعالیت‌های هنری از قبیل بازیگری صرفا تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان قابل اعمال است» و پس از این سقف، سلبریتی‌ها باید طبق قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات فعالیت‌های خود را پرداخت کنند. ضمن اینکه، معافیت‌های مالیاتی موسسات کنکور دانشگاه‌ها نیز حذف شده است.
در اقدامی دیگر، کمیسیون تلفیق به سراغ سلبریتی‌های عضو شبکه‌های اجتماعی رفته و درآمد حاصل از تبلیغات کاربران این شبکه‌ها را که بالای 500هزار فالوئر دارند مشمول پرداخت مالیات دانسته است. هرچند مشخص نیست که چگونه و براساس چه سازو کاری قرار است این کار انجام شود و این موضوع به عهده وزارت امور اقتصادی و دارایی گذاشته شده تا آیین‌نامه مربوطه را تهیه کند.

مالیات خودروی لوکس
دیگر مالیاتی که پیش از این در لایحه مالیات بر عایدی سرمایه مطرح شده بود؛ مالیات از خودروهای گران‌قیمت است. کمیسیون تلفیق با تعریفی تازه خودروهایی را که در پایان سال ۱۴۰۰ قیمت ساخت یا واردات آن، بالای ۱ میلیارد تومان باشد؛ جزو خودروهای لوکس شناخته و مالکان آنها را ملزم کرده در پایان سال آینده مالیات بپردازند. فرمول مالیات‌ستانی از این بخش نیز بدین صورت است: مالکان خودروهای از یک میلیارد تا 1.5 میلیارد تومان یک درصد، خودروهای از1.5 میلیارد تا 3 میلیارد تومان، دو درصد، خودروهای از 3 میلیارد تا 4.5 میلیارد تومان سه درصد و خودروهای بالای 4.5 میلیارد چهار درصد مالیات خواهند پرداخت.

مالیات‌ستانی از نهادهای حکومتی و نظامی
بخش مهم دیگری از روند مالیات‌ستانی در بودجه سال آینده، مربوط به دو نهاد آستان قدس رضوی و ستاد اجرایی فرمان امام است. بخش بزرگی از فعالیت‌های آستان قدس در حوزه اقتصادی، تحت نظر سازمان اقتصادی رضوی صورت می‌گیرد که مدیریت 89 شرکت و موسسه اقتصادی را به عهده دارد. این موسسه 12 هزار نفر را تحت اشتغال خود دارد و چندین هلدینگ نیز در زیرمجموعه آن وجود دارند و به همراه قرارگاه خاتم‌الانبیا و بنیاد تعاون ناجا، سه ضلع «بزرگ‌ترین»های اقتصادی ایران را تشکیل می‌دهند. حوزه‌های فعالیت این هلدینگ‌ها نیز طیف وسیعی از جمله عمران و ساختمان، مالی و تجاری، کشاورزی، صنعت و خودروسازی و... را در برمی‌گیرد. به‌طور مثال در صنعت خودروسازی، سه شرکت شهاب خودرو، شهاب یار و کمباین‌سازی ایران زیرنظر این سازمان فعالیت می‌کنند. در بخش صنعت، شرکت تهیه و تولید فرش آستان قدس، شرکت نخ‌ریسی و نساجی خسروی، شرکت کارخانجات صنایع چوب آستان قدس و شرکت معادن قدس رضوی فعالیت می‌کنند. در بخش انرژی، دو شرکت مهاب قدس و شرکت توسعه نفت و گاز رضوی از جمله شرکت‌های بزرگ این حوزه محسوب می‌شوند و از جمله پروژه‌های خارجی این شرکت ساخت پل راه‌آهن روی رودخانه فرات به طول هزار متر در کشور سوریه عنوان شده است.
تولیت آستان قدس معتقد است که «در مورد شرکت‌ها و موسسه‌های اقتصادی وابسته به آستان قدس براساس حکم حکومتی امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۸ «آستان قدس رضوی و شرکت‌ها و موسسات وابسته از پرداخت هرگونه مالیاتی معاف هستند.» حال مجلس در مصوبه خود آورده است که «آستان قدس رضوی و آن دسته از موسسات و بنگاه‌های اقتصادی زیرمجموعه نیروهای مسلح و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) به استثنای مواردی که اذن ولی فقیه مبنی بر عدم پرداخت مالیات، یا نحوه تسویه آن را دارند، موظفند نسبت به بخشی از واریز مالیات خود به حساب خزانه موضوع ردیف‌ ۱۱۰۱۱۲ تا سقف مبلغ مندرج در لایحه دولت اقدام و مابقی مالیات خود را به حساب‌های معرفی‌شده دولت بپردازند.» به نظر می‌رسد این مصوبه مجلس نیز به مانند سال‌های گذشته است که «مالیات مشروط» را بار دیگر عنوان می‌کند. با این فرض، عدد به دست آمده از مالیات این سازمان‌ها و نهادها، چندان بزرگ نخواهد بود.