سدسازی‌های جدید ترکیه و دردسرهای جدی که درست کرده است
راهکارهای امنیت اقتصادی برای بحران احتمالی
ساعت 24- احداث بیش از اندازه سد در ترکیه بر روی دو رودخانه بین‌المللی دجله و فرات، بروز مشکلات و آسیب‌های محیط‌زیستی جدی به کشورهای پایین دست این دو رودخانه از جمله ایران را در پی داشته است. مهم‌ترین پیامد این اقدام ضد محیط‌زیستی کشور ترکیه، شکل‌گیری پدیده ریزگردها بوده که مناطق غرب و جنوب غربی کشورمان از مخاطرات این پدیده در امان نبوده است.
نتیجه‌گیری و راهکارهای پیشنهادی
بی‌تردید، بروز پدیده ریزگردها در مناطق غرب و جنوب غربی کشور تنها منشاء برون مرزی ندارد، بلکه عوامل دورن‌مرزی مانند حفر بی‌رویه و غیرمجاز چاه به دلیل کاهش آب‌های سطحی، برداشت‌های بی‌رویه از ظرفیت آب در حوضه رودخانه‌هایی مانند کرخه در نواحی جغرافیایی داخل کشور نیز در خشک شدن تالاب‌های کشور و در نتیجه شکل‌گیری ریزگردها اثرگذار بوده‌اند، اما با توجه به آنکه بخش قابل توجهی از ریزگردهای ایجاد شده در کشور منشأ برون‌مرزی دارد، به نظر می‌رسد که به‌منظور حل معضل ریزگردها، مقارن با اقدامات لازم به‌منظور مدیریت کارآمد منابع آبی کشور، در حوزه دیپلماسی نیز برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری صحیح ضرورت دارد. در این راستا توجه به برخی از ملاحظات در حوزه دیپلماسی به منظور رفع معضل ریزگردها با منشاء برون مرزی، توصیه می‌شود.
1- ارتقای همکاری‌های بین المللی با کشور ترکیه
اگرچه قوانین و مقررات محیط زیستی سازمان ملل متحد عهده‌دار حفاظت از محیط زیست در سطح جهانی است، اما به‌نظر می‌رسد که حل تنش‌ها بین کشورهای مختلف بر سر مسائل محیط زیستی نیازمند همکاری‌های دوجانبه یا حتی چندجانبه میان کشورها است. در این میان به‌نظر می‌رسد که به‌منظور جلوگیری از تعمیق پدیده ریزگردها در کشورهای عراق، سوریه و همچنین نواحی غرب و جنوب غربی کشورمان، همکاری چندجانبه میان ترکیه و کشورهای درگیر با این معضل ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
در زمینه همکاری‌های چند جانبه میان کشورهای ترکیه، ایران و عراق می‌توان گفت که این کشورها با بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی خود در زمینه انرژی و آب، می‌توانند دست به تبادل کالاها زده، و زمینه همکاری مشترک در حل معضلات محیط زیستی منطقه به ویژه پدیده ریزگردها که ناشی از خشک شدن تالاب‌ها بوده فراهم کنند. لازم به توضیح است که، با توجه به اینکه وضعیت بحرانی و ناامنی در دو کشور عراق و سوریه طی سال‌های اخیر، کاهش قدرت منطقه‌ای و چانه‌زنی هر دو کشور را به دنبال داشته و از سوی دیگر به طور مسلم موضوع برقراری امنیت برای دو کشور عراق و سوریه از اولویت اول برخوردار است و چندان فرصتی برای رسیدگی به مهار ریزگردها نخواهند داشت. تحت این شرایط احتمال اینکه عراق یا سوریه بخواهند برای انجام مذاکره با ترکیه پیش قدم شوند، پایین است. از این رو، ایران می‌تواند در زمینه انجام مذاکرات محیط زیستی با کشور ترکیه پیش قدم شده و موضوع آب را به‌عنوان مذاکرات اصلی با این کشور مدنظر قرار دهد.
2-دستیابی به تعریف جامع و مورد توافق در خصوص قوانین بین‌المللی آب
با توجه به آنکه یکی از علل اصلی تنش میان ترکیه و کشورهای متضرر از پدیده ریزگردها، ناشی از نقض برخی از قوانین و مقررات بین‌المللی آب‌های مرزی مشترک از سوی کشورها و یا حتی عدم آشنایی کشورها با قوانین بین‌المللی آب و اصول مختلف بهره‌برداری از منابع آب مشترک است، بنابرین در نخستین مرحله می‌بایست کشورهای درگیر با این موضوع، به اشتراک نظر در خصوص قوانین بین‌المللی آب‌راه‌های مرزی دست یابند، پس از آن دستگاه دیپلماسی کشورها تلاش خود را به ایجاد سازوکارهای منطقه‌ای در خصوص همکاری‌های مشترک زیست‌محیطی معطوف نمایند. منبع : ماهنامه امنیت اقتصادی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.